Uran w postaci naturalnego tlenku był używany, od co najmniej
79 roku, do barwienia na żółty kolor wyrobów szklanych (żółte
szkło z zawartością 1% tlenku uranu znaleziono niedaleko Neapolu).
Ponownym, już bardziej świadomym twórcą szkła uranowego był
prawdopodobnie Martin Klaproth odkrywca uranu, który podczas
swoich eksperymentów z nowo odkrytym (1789) w blendzie smolistej
pierwiastkiem (uran w postaci metalicznej otrzymał dopiero w 1841
roku Eugene Peligot), wmieszał go do szkła jako czynnik barwiący.
Szkło uranowe zyskało na popularności dopiero w połowie XIX
wieku. Za pierwszego znanego producenta przedmiotów z tego szkła
uważa się Josefa Riedel'a, który żółte (niem. gelb) i seledynowe
(niem. gelb-gruen) odmiany szkła uranowego nazwał "annagelb"
i "annagruen" dla uczczenia pamięci swojej żony Anny Marii.
Riedel wytwarzał swoje wyroby w latach 1830 - 1848 w czeskiej
miejscowości Dolni Polubne. W latach czterdziestych XIX wieku
wiele innych hut szkła w Europie zaczęło produkować przedmioty ze
szkła uranowego, wprowadzając przy tym nowe jego odmiany. Huta
szkła "Baccarat" we Francji wyprodukowała nieprzezroczyste zielone
szkło uranowe, które przez jego podobieństwo do tej zielonej odmiany
chalcedonu nazwała "chryzoprazem". Pod koniec XIX wieku odkryto,
że szkło uranowe z dodatkiem pewnych minerałów może być hartowane
w wysokiej temperaturze do częściowej krystalizacji, przechodząc od
postaci przezroczystej (żółtej lub seledynowej) do nieprzezroczystej
białej. Nowy materiał przez swoje podobieństwo do wazeliny otrzymał
nazwę "szkło wazelinowe" Dziś to określenie jest nazwą ogólną dla
wszystkich odmian szkła uranowego, szczególnie w USA. Szkło uranowe
było używane w produkcji naczyń stołowych i innych ozdobnych sprzętów
domowych. Obecnie nie jest tak popularne, stanowiąc raczej osobliwą
ciekawostkę. Wiele przedmiotów wykonanych z tego szkła, to obiekty
zabytkowe o dużych walorach artystycznych, poszukiwane przez
kolekcjonerów. Zwykłe szkło uranowe fluoryzuje jasnozielono pod
wpływem światła ultrafioletowego. Niektóre jego odmiany fluoryzują
innymi kolorami. Nieznaczna radioaktywność szkła uranowego jest
zwykle uznawana za pomijalną i nieszkodliwą. Mimo to, szczególnie
duże jego kolekcje zaleca się przechowywać za szkłem ołowiowym.
---------------------------------------------------------------------
Z zasobów internetu zrzynał
Andrzej
Received on Mon Jun 19 18:25:05 2006
To archiwum zostało wygenerowane przez hypermail 2.1.8 : Mon 19 Jun 2006 - 18:32:00 MET DST