Autor: Tomasz Plucinski (tomek_at_sun1.chem.univ.gda.pl)
Data: Wed 30 Oct 1996 - 17:55:12 MET
Zaczalem od niedawna czytac Liste, poczawszy od Archiwum. Chce dolaczyc
sie do tamtej, dawnej korespondencji. Moze jeszcze nie jest
zdeaktualizowana i kogos zainteresuje.
Sporo listow dotyczylo preparatyki podtlenku azotu. Ogrzewanie NH4NO3 zawsze daje produkt zanieczyszczony innymi tlenkami. Procz tego przypadki eksplozji notowano nawet w skali probowkowej - zapewne z powodu sklonnosci tej soli (tak jak i innych azotanow) do autokatalitycznego rozkladu. Na liscie substancji niebezpiecznych azotan amonu sasiaduje z chloranem potasu! Jak wyglada autokataliza, mozna sie przekonac, nasypujac 1-2 g pylu cynkowego, na kopczyk sporzadzony z mieszaniny NH4NO3 i NH4Cl 3:1 - i jednej kropli wody. Po paru sekundach nastepuje gwaltowny zaplon. Uwaga: mieszanina jest higroskopijna i pozostawiona na powietrzu ulega samozaplonowi. Jest wiec podobnie niebezpieczna, jak bialy fosfor.
Do wytwarzania N2O zalecane jest (bezpieczniejsze) ogrzewanie niezbyt rozcienczonego roztworu mieszaniny azotynu sodu z chlorowodorkiem hydroksyloaminy. N2O jest tu rowniez zanieczyszczony innymi tlenkami. Prypuszczam, ze stosowanie N2O w wytwornicach bitej smietany jest wygodniejsze, bo unika sie zapewne szczypiacego posmaku charakterystycznego dla CO2. Jest on czesto kojarzony z objawami zepsucia (fermentacji) niektorych potraw.
Przy okazji, interesujace sa metody wytwarzania azotu. Podobno najczystszy azot uzyskuje sie podczas ostroznego ogrzewania azydku SODU. Powstaje dodatkowo metaliczny sod, usuwajacy resztki tlenu z aparatury.
Pilki tenisowe wedlug dawnej technologii sklejane byly z dwoch "biszkoptow" gumowych. Przed sklejeniem wsypywano nieco mieszaniny NaNO2 i NH4Cl. Podczas wulkanizacji powstawal azot. Nie bylo wiec trzeba stosowac wentyla lub czegos w tym rodzaju. Do nadmuchiwania poduszek bezpieczenstwa w samochodach stosowana jest pirotechniczna wytwornica wykorzystujaca spalanie mieszaniny azydku sodu i azotanu potasu (z dodatkiem piasku). Powstaje dodatkowo szzkliwo krzemianowe. Problemem jest usuwanie takich (niezuzytych) wytwornic ze starych samochodow. Malo kto zdaje sobie sprawe, ze azydek sodu jest podobnie trujacy, jak NaCN!
Co do eksperymentalnego wdychania gazow, jednak zalecalbym ostroznosc. Pluca doskonale wchlaniaja ewentualne zanieczyszczenia, procz tego podtlenkiem azotu mozna sie po prostu udusic! Do narkozy stosowana jest mieszanka z tlenem. W przeszlosci rozni ludzie wdychiwali przerozne gazy - dla celow poznawczych. W. Golembowicz w "Uczonych w anegdocie" opisuje probe wdychania wodoru. Poniewaz nie bylo zadnego efektu, eksperymentator skierowal wydech na plomien swiecy. "Myslalem, ze zeby wyleca mi razem z korzeniami!"
tomasz plucinski
To archiwum zostało wygenerowane przez hypermail 2.1.7 : Thu 08 May 2003 - 14:23:34 MET DST