Węzeł LODZ.TPNETS - łódzkie projekty KIX, LIX i spółka - było: Neutralny IX w Łodzi -

Odpisywałem Sławkowi mailowo, ale bez odpowiedzi zwrotnej z jego strony. A
że temat się rozwija i troszkę już zboczył od meritum - wklejam odpowiedź w
nowym wątku. Zacznijmy od odpowiedzi przesłanej Sławkowi.

<mail>
Cześć,

Informację o Twoim poście na polipie dostałem od znajomego (...)

Współtworzyłem LIX'a, wokół którego powstało z czasem konsorcjum Metroport
zrzeszające grupę lokalnych ISP z woj. łódzkiego. Strona LIX'a niestety
podupadła, bo projektem nie byli zainteresowani duzi operatorzy regionalni,
jak Lodman, czy Toya, a i z uwagi na lokalne animozje i ambicje - nie
wszyscy lokalni ISP zgodzili się na peering lub podłączając się - nie
wyrazili zgody na publikację informacji na ten temat. Firmy, które
zdecydowały się na współpracę wymieniają się ruchem i współpracują w ramach
Metroportu, a więc wymieniają się ruchem, współużytkują część infrastuktury
oraz agregują część zakupów. LIX to projekt regionalny i w chwili obecnej
użytkowany przez członków Konsorcjum Metroport.

W grudniu 2009 r. uruchomiłem w oparciu o własną infrastrukturę w RedTower
węzeł projektu KIKE w Łodzi. Projekt zakłada budowę punktów wymiany w całym
kraju o wspólnej nazwie KIX spiętych ze sobą i pozwalających na peering oraz
zakupy pasma Global i innych usług w W-wie. Obecnie główne węzły projektu,
to W-wa, Gdańsk, Katowice i Łódź. Do tego dochodzi ok. 10 mniejszych punktów
lokalnych w kraju. To niezłe osiągnięcie, jak na pół roku realizacji
projektu. Dołączają się do niego w tej chwili praktycznie co miesiąc nowe
firmy. Projekt zapewnia w chwili obecnej tranzyt do W-wy i tam peering z
innymi uczestnikami projektu, AC-X'em i PLIXem oraz możliwość zakupu globala
po zdecydowanie atrakcyjniejszych stawkach, niż lokalne. W Łodzi z węzła
(lokalnej wymiany ruchu) i tranzytu do W-wy w ramach KIX'a korzysta już
kilka firm.

Czy i kiedy ruszą dodatkowe peeringi lokalne w węzłach takich jak Łódź - na
razie nie wiadomo. Ale do węzła w Łodzi można podłączyć się de facto w kilku
punktach w centrum Łodzi oraz na Widzewie, gdzie już teraz posiadamy styki
światłowodowe. Pracujemy nad kolejnymi lokalizacjami, a ew. zainteresowane
firmy mogą poszukać ze mną sposobu na efektywne przyłącze. Węzeł KIX ma
otwartą politykę peeringową. Zapraszam.

BTW - napisz coś o sobie. Na stronie nie ma nic na Twój temat. A skoro
dyskutujesz o peeringu w Łodzi, to ciekawi mnie czemu?

BTW - trasa do Twojej strony:

 Host Loss% Snt Last Avg Best Wrst
StDev
 1. bgp2-to-pubMNHT.mnc.pl 0.0% 6 0.3 0.5 0.3 0.6 0.1
 2. kix-waw-sw1.k-ix.net.pl 0.0% 6 2.6 2.7 2.6 2.9 0.1
 3. r2-pl-to-acx.ac-x.pl 0.0% 6 2.6 2.6 2.5 2.7 0.1
 4. host-85.232.233.34.bildpresse.pl 0.0% 6 5.1 5.0 4.8 5.1 0.1
 5. ???

Jak widać via KIX i peer do ACX'a w W-wie.

Pozdrawiam,

Piotr
</mail>

Wiele dodtkowych informacji padło już w wątku. Ale dodam. Projekt agregacji
zakupów pasma i lokalnych punktów wymiany ruszył w KIKE w zasadzie pół roku
temu. Jest więc bardzo młody. KIKE, to Izba Gospodarcza w ramach której
część firm realizuje projekt Tanie Łącze - w uproszczeniu nazywany również
KIX'em - pochodna od KIKE IX.

KIX to formalnie Rozproszony Węzeł Wymiany Ruchu IP, ale w praktyce, to coś
więcej, niż IX.

KIX ma strukturę przypominającą piramidę, ale i kilka cech szczególnych:

1. Jest budowany oddolnie przez lokalnych ISP. Ergo - węzły lokalne powstają
dokładnie tam, gdzie są zainteresowane agregacją firmy, nie zaś odgórnie -
tam gdzie wygodniej górze.
2. Istnieje kilka typów węzłów, z czego opiszmy trzy rodzaje.
    Węzeł B, to węzeł w którym można upić usługi, czyli wyjść z projektu na
świat. Każdy mający dobry peering ze światem może udostępnić takie wyjście
członkom projektu uzyskując tym samy status węzła B. Na dziś taki węzeł
działa w W-wie, ale spodziewamy się niedługo kolejnego lub dwóch. Na starcie
węzeł w W-wie jest efektywnym początkiem.
    Węzeł C, to węzeł lokalny bez usług w miastach, w których do projektu
przystępuje więcej niż 1 operator i firmy te wspólnie kontraktują tranzyt do
innego węzła - obecnie do W-wy do węzła B, ale formalnie można założyć
tranzyt do innego C, a stamtąd dalej już wspólnie. Węzeł C prowadzi firma,
która zarządza jego centralnym punktem i na którą opiewa kontrakt na tranzyt
"wyżej". Do węzła podpięci są inni uczestnicy lokalni. Wskazane na stronie
węzły, to węzły w których jest więcej, niż jeden podmiot, a więc węzły B
(W-wa) i C (reszta).
    Węzeł D, to węzeł końcowy, w którym jest na dziś tylko jedna firma, i
która w całości finansuje tranzyt "wyżej". Jeśli pozyska ona partnera do
transmisji - węzeł D stanie się węzłem C. To naturalna zmiana. W tej chwili
w Polsce jest przeszło 20 węzłów D. Nie ma ich jeszcze na mapce, ale
niedługo zapewne się pojawią by pokazać, gdzie można szukać regionalnych
partnerów do współpracy.
3. Motorem rozwoju jest redukcja kosztów i potrzeby operatorów lokalnych,
nie zaś sprzedaż usług.
4. Projekt oferuje na powtarzalnych zasadach i w tych samych kosztach te
same zasoby, a dzięki agregacji zamówień - całej grupie zakupowej spadają
stopniowo koszty po osiąganiu kolejnych progów kontraktów. Niweluje więc
znacznie podział cen na Internet w Polsce na W-wskie i "prowincję", do
której należy reszta kraju - przy czym ceny w tej reszcie są obecnie bardzo
zróżnicowane.

Słowo o kosztach, bo to padło.

Administrator węzła C refakturuje koszty tranzytu wyżej na wszystkich
uczestników węzła C - ergo - koszt rozkłąda się na kilka firm, a więc jest
zdecydowanie niższy, niż przy indywidualnych kontraktach na tranzyt np. do
W-wy. Ew. dodatkowe koszty określa oferta dostępna dla uczestników projektu.
Może to być drobny narzut na transmisji, może to być opłata za port, etc.
Narzuty te mają pomóc w finansowaniu węzłów tranzytowych C i usługowych B.
Przykład - w Łodzi przyjeliśmy opłatę za port, która oznacza udział
uczestników projektu w kosztach sprzętu, zasilania, chłodzenia i
administracji węzłem LODZ.TPNETS. Narzuty są na absolutnie minimalnym
poziomie. Celem jest nie zarabianie na tranzycie, a rozłożenie kosztów
tranzytu na kilka firm by wspólnie zakupić taniej pasmo w węźle B, niż jest
ono dostępne lokalnie. Tutaj przykład. Niespełna półtora roku temu jeden z
kolegów z Izby powiedział, że przy wolumenie przeszło 100 Mb, z braku
konkurencji, lokalnie w swojej miejscowości zmuszony był kupować net w cenie
300 zł za 1 Mb. Przykłąd ten w skrócie pokazuje, dlaczego lokalni ISP mając
dobre, wypracowane przez KIKE umowy ramowe na tranzyt po Polsce, kupują
tranzyt i przyłączają się do projektu.

Prosze pamiętać, że to projekt bardzo młody. Ale w pół roku do projektu
weszło już 33 firm, a kolejne są w trakcie zestawiania transmisji lub
dokopywania się do punktów, z których transmisje mogą zestawić. To obecnie
najszybciej rozwijający się, bo oddolnie realizowany projekt agregacji i
budowy węzłów w Polsce. Jego napędem jest nie sprzedaż usług, a oszczędność
kosztów miesięcznych i dostęp do dużych wolumenów, często nie dostępnych w
wielu miejscach w kraju.

KIX, to projekt rozproszonego węzła wymiany opartego na rozsądnych cenowo
tranzytach krajowych i regionalnych. Z punktu widzenia KIX'a miejsce wpięcia
zasobów peeringowych nie jest kluczowe, gdyż prefixy są po prostu dostępne w
KIXie w jednym lub kilku węzłach. Co tym samym omija problemy zapewnienia
atrakcyjności contentu w konkretnym mieście. Przykładowo zasoby dostępne w
samym KIXie na moment pisania tego maila wynoszą 9067 prefixów. Jednak KIX,
to nie tylko peering, to się dzieje niejako przy okazji i nie jest sednem
projektu. Kluczowe jest to, że w ramach projektu kupujemy tanio global.
Tanio, bo cena jest pochodną agregacji zakupów uczestników projektu. W/w
9067 prefixów jest o tyle zaś ciekawe, że to najtańsze prefixy. Najtańsze,
bo mieszczą się w samych kosztach tranzytu zestawionego w ramach KIX'a. I
liczba tych prefixów będzie rosła wraz z przypinaniem się kolejnych
operatorów i contentu. Również wymiany z innymi IX'ami.

Na zakończenie.

Projekt zakłada stopniową rozbudowę połączeń między węzłami, zaś dodatkową
redundancję zapewnia fakt, że nitki z tego samego miasta mogą iść po różnych
operatorach tranzytujących i do różnych innych punktów, co zapewnia ciekawą
opcję redundancji projektu.

Ponieważ wątek dotyczy Łodzi, to na zakończenie. Przypadła mi w projekcie
rola administratora węzłą C w Łodzi, który powstał w listopadzie 2009.
Formalna nazwa węzła, to LODZ.TPNETS zgodnie z przyjętą nomenklaturą - czyli
miasto.firma. Z węzła korzysta obecnie już kilka firm wymieniających się
ruchem i współfinansujących tranzyt do W-wy, skąd otrzymujemy prefixy KIXowe
i gdzie kupujemy globala.

Projekt skierowany jest głównie do lokalnych ISP, ale w chwili obecnej trwa
w KIKE dyskusja o przygotowaniu otwartej polityki peeringowej w lokalnych
węzłach projektu i przygotowaniu zasad dostępu do zasobów sieci dla
podmiotów spoza Izby. Tym samym członkostwo w KIKE nie będzie niezbędne do
udziału w projekcie, choć do niego oczywiście zachęcam operatorów. 100 zł
składki członkowskiej i dostęp do kilku jeszcze innych projektów Izbowych
oraz regularny kontakt z innymi operatorami w ramach różnych projektów i
konferencji KIKE na pewno nie jest zaporowy. Izba zrzesza nie tylko ISP, ale
stanowią oni fundament branżowej w końcu organizacji. Internet w Polsce, to
jednak nie tylko ISP, ale i content.

W rozważaniach o IX'ach warto jednak napisać coś, co często umyka lub jest
wstydliwe. IXy, to nie patent na tani internet dla użytkowników sieci (osób
fizycznych i firm). To węzły wymiany ruchu między operatorami i
contentodawcami, a nie punkty klienckie. Wiem, że ten fakt jest pomijany w
większości dyskusji, ale trzeba o tym mówić. Możliwe, że już niedługo oferta
dostępu do sieci będzie bazowała na gniazdku i wtedy w IX'ach zaczną się
pojawiać więksi klienci końcowi. Warto też pamiętać, że w Polsce internetowy
rynek detaliczny i hurtowy stoją na głowie i detaliczny Net można kupić
często znacznie taniej, niż hurtowy - vide w/w przykład z 300 zł.

<commercial>
Zapraszam więc do współpracy operatorów i contentodawców w ramach całego
projektu Tanie Łącze (www.tanie-lacze.pl) i Izby (www.kike.pl) oraz w
szczególności do kontaktu firm z regionu w sprawie podłączenia do węzła
LODZ.TPNETS.

Dla odbiorców końcowych (gł. firm) proponujemy zaś bardzo dobry,
zdecydowanie szerokopasmowy i efektywny kosztowo dostęp do Internetu, który
zapewniają m.in. zasoby projektu Tanie Łącze, ale i redundancja w lokalnych
kontraktach, którą w Łodzi posiadamy.
</commercial>

Pozdrawiam,

-- 
---
Zboj (Piotr Marciniak)
   zboj \at/ mnc.pl