O tej liście Wg daty Wg wątków Wg tematów Wg autorów Wg załączników

Autor: Wnek, Krzysztof (Krzysztof.Wnek_at_oksmopole.PL)
Data: Wed 08 Aug 2001 - 09:58:35 MET DST


BUDOWA GEOLOGICZNA I TYPY MINERALIZACJI ZARYS BUDOWY GEOLOGICZNEJ MASYWU ŚNIEŻNIKA I GÓR ZŁOTYCH Metamorfik Śnieżnika tworzą trzy formacje skalne: 

1.	Kompleks łupków krystalicznych- zwany serią strońską
2.	Gnejsy śnieżnickie 
3.	Gnejsy gierałtowskie

Prekambryjska seria strońska pierwotnie zbudowana była ze skał osadowych- głównie łupków ilastych z wkładkami piaskowców, wapieni i margli. Cała seria o miąższości kilku kilometrów została wielokrotnie przeobrażona, dlatego określana jest mianem polimorficznej.
W wyniku przeobrażeń łupki ilaste zostały przekształcone w łupki łyszczykowe, piaskowce kwarcytowe w kwarcyty i łupki kwarcytowe, margle w łupki amfibolitowe, a wapienie w marmury. W czasie orogenezy kaledońskiej w serię strońską wniknęła magma granitowa, z której powstały granity przeobrażone z kolei w gnejsy śnieżnickie. Charakteryzują się obecnością dużych oczek skaleniowych otulonych łyszczykami.
Gnejsy śnieżnickie przechodzą miejscami w gnejsy gierałtowskie. Są to szare, drobno laminowane i bogate w biotyt gnejsy migmatyczne. W czasie orogenezy waryscyjskiej w metamorfik Śnieżnika wdarły się skały magmowe: tonality w okolicy Bielic oraz granitoidy jawornickie w północnej części Gór Złotych.
Na przełomie trzeciorzędu i czwartorzędu w okolicy Lądka Zdroju na żwiry Białej Lądeckiej wylały się lawy bazaltowe. Nieco inną historię geologiczną miały skały występujące w okolicy Złotego Stoku.
Z przeobrażenia prekambryjskich skał osadowych powstały tutaj łupki łyszczykowe, gnejsy, amfibolity i marmury dolomityczne. Następnie skały te w wyniku intensywnych ruchów tektonicznych były kruszone i rozcierane tracąc w ten sposób swoje pierwotne cechy. Pod wpływem roztworów wodnych i wysokiej temperatury składniki uległy rekrystalizacji doprowadzając do utworzenia blastomylonitów.
W czasie orogenezy waryscyjskiej w metamorficzne serie Gór Złotych wdarła się magma, z której powstały syenity kłodzko- złotostockie. W strefie kontaktowej magmy syenitowej i marmurów dolomitycznych powstały skarny. Pod wpływem emanacji z magmy syenitowej zostały okruszcowane złotonośnym lelingitem.
Kolejna fala roztorów doprowadziła do przeobrażenia części marmurów dolomitycznych w serpentynity i ich okruszcowania arsenopirytem i lelingitem.

MINERALIZACJA POLIMETALICZNA I FLUORYTOWO- SIARCZKOWA W STAREJ KOPALNI URANU W KLETNIE Obszar starej mineralizacji ma kształt nieforemnego wieloboku i graniczy tektonicznie od południa z rowem górnej Nysy, od wschodu z nasunięciem ramzowskim, od północy z zewnętrznym uskokiem sudeckim, na północnym-zachodzie przechodzi w masyw kłodzko-złotostocki. Cały zespół petrograficzny, oprócz gnejsów śnieżnickich, otaczający badaną mineralizację jest zaliczany do prekambru. Utwory te pochodzenia suprakrustalnego należą do kompleksu łupków strońskich. Dotychczas nie ustalono następstwa stratygraficznego poszczególnych warstw. Gnejsy śnieżnickie uważa się za dynamicznie zmienioną w czasie fałdowań kaledońskich, alkaliczną i słabo wapienną intruzją granitów leukokratycznych.
Gnejsy te mogły powstać w wyniku granityzacji suprakrustalnych utworów łupkowych jako efekt bardziej zaawansowanego procesu przemiany niż w gnejsach gierałtowskich.
Skałami otaczającymi mineralizację metamorfiku w Kletnie są następujące utwory: 

1.	Łupki krystaliczne i paragnejsy
2.	Łupki grafitowe
3.	Wapienie krystaliczne i skarnoidy
4.	Kwarcyty
5.	Skały amfibolitowe
6.	Gnejsy Śnieżnika
7.	Zlepieńce Ketna

Przez Kletno przechodzi duża strefa tektoniczna o kierunku NW-SE, skośnie przecinająca panujące tu kierunki tektoniczne. Strefa ta związana z tzw. nasunięciem Kletna, biegnie od przełęczy między Rykowiskiem a Śnieżnikiem wschodnimi zboczami Śnieżnika i Stromej przez Kletno, Janową Górę do Marcinkowa.
Południowy odcinek nasunięcia, do doliny Kleśnicy, przecina skośnie gnejsy śnieżnickie.
Przebieg odcinka północnego, od Janowej Góry do Marcinkowa, w obrębie łupków łyszczykowych i paragnejsów podkreślony jest charakterystycznymi iłami grafitowymi i mylonitami.
Najlepiej został poznany odcinek środkowy, jako że jest odsłonięty wyrobiskami górniczymi. Ogólnie można powiedzieć, że na odcinku tym gnejsy śnieżnickie nasunęły się na skały łupkowe serii strońskiej. Największe skupienia mineralizacji polimetalicznej stwierdzono w partiach udostępnionych wyrobiskami sztolni 9 i 12, 15. Nasilenie okruszcowania polimetalicznego malało wraz z głębokością. Skupienia polimetaliczne towarzyszą strefie mineralizacji fluorytowej. Skupienia kruszców w Kletnie występują w sąsiedztwie skarnów magnetytowych, amfibolitów i gnejsów łyszczykowych.
Podobne zespoły skalne sprzyjające okruszcowaniu uranowemu występują w jednym ze złóż w Colorado- uskoki, przechodzące przez gnejs hornblendowy, są okruszcowane związkami uranu, wchodząc w inne skały płonne ( dane wg. J. Adamsa, F. Stugarda ).
Skupienia rud polimetalicznych znajdują się w przyskarnowej, strzaskanej tektonicznie części kwarcowo- fluorytowej. Ciała rudne mają formy krótkich żył typu sztokwerkowego przechodzących w gniazda. Są to żyły kwarcowe, fluorytowe, kalcytowe przebiegające w sąsiedztwie skarnu magnetytowego, o miąższości do 40 cm. Pomagmowe mineralizacje uranowe z polimetalami zwykle nie występują w dużych uskokach.
Spotyka się je w drugorzędowych strefach tektonicznych, równoległych lub ukośnie odchodzących od głównego kierunku. Korzystne dla tych mineralizacji są części strzaskane, zawarte między dużymi dyslokacjami lub w ich sąsiedztwie, miejsca skrzyżowań, przecięć, łączenia się i rozczłonkowania szczelin, brekcje tektoniczne, zwłaszcza w środowisku skalnym sprzyjającym wydzielaniu się związków uranu.
Pierwotnym minerałem uranu w Kletnie jest blenda smolista, która krystalizuje w formach kolomorficznych, kulistych, nerkowatych lub skorupowatych. W Kletnie występuje kilka odmian nasturanu zróżnicowanych pod względem stopnia utlenienia U. Występuje również czerń uranowa,gummit, uranofan, torbernit, autunit i sharpit.
W formacji polimetalicznej stwierdzono: U, Fe, Au, Ag, As, Sb, Cu, Bi, Hg, Pb, Zn, Se. Wszystkie te pierwiastki tworzą własne fazy mineralne, reprezentowane przez zespoły: metali rodzimych, siarczków, selenków, tlenków, wodorotlenków, siarczków, krzemianów, węglanów i fosforanów. Fluoryt współwystępujący z mineralizacją uranową jest czarny, spękany. Konsystencja fluorytu jest luźna, przy rozkruszeniu wydziela zapach fluoru. W miarę oddalania się od skupień minerałów uranu barwa fluorytu staje się ciemnofioletowa, fioletowa przechodząc do barw pastelowych. Kalcyt i uranonośny wapień krystaliczny zabarwione są na różowo. Kwarc jest słabo zadymiony, makroskopowo jest widoczna w nim obecność hematytu. Wg. Polańskiego mamy do czynienia ze złożami średnich temperatur- złożami blendy smolistej w towarzystwie pirytu i galeny, a zazwyczaj sfalerytu. Wg. Banasia można wydzielić tu dwie zróżnicowane w czasie fazy mineralizacji. Starszą, skarnowo-magnetytową i młodszą, hydrotermalną, polimetaliczno- fluorytową.
Genezę mineralizacji polimetalicznej można przyjąć za hydrotermalną, przy czym roztwory mineralizujące były pochodzenia magmowego i nie wykluczone, że również metamorficznego.
Ze względu na występowanie kilku typów mineralizacji nie mogliśmy jednoznacznie wytypować złoża światowego, które pod względem mineralizacji, budowy geologicznej odpowiada złożu w Kletnie. Przedstawiliśmy powyżej mineralizację polimetaliczną i kwarcowo- fluorytowosiarczkow ą ponieważ one odgrywają główną rolę w naszych poszukiwaniach, jednak na obszarze Kletna mamy do czynienia również z mineralizacją magnetytową.
W Górach Rechlebskich- Czechy wydzielono na tym obszarze grupę złóż: Zalesi, Hranica, Male Vbro, Horni Hermenice, które wykazują podobny charakter mineralizacji magnetytowej co Kletno.
Podobieństwo do Kletna w mineralizacji polimetalicznej i budowie wykazuje złoże w Tilkerode w Górach Harcu.

Oczywiscie jest to tylko fragment moich materiałów którymi chciałbym sie podzielić z Wami. Oczywiście do tego krótkiego opisu są jeszcze mapy. Ale polecam prace Mariana Banasia. Profesor pisał z Kletna swoją prace doktorską.

Pozdrawiam
K. Wnek

O tej liście Wg daty Wg wątków Wg tematów Wg autorów Wg załączników

To archiwum zostało wygenerowane przez hypermail 2.1.7 : Thu 04 Mar 2004 - 20:54:25 MET